Diyabet Tedavisinde Yöntemler ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
GÜVEN SAĞLIK GRUBU
Paylaş:
Diyabet Tedavisinde Yöntemler ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Diyabet, günümüzde hızla artan bir sağlık sorunu olarak öne çıkmaktadır. Vücudun insülin üretimindeki ya da kullanımındaki problemlerden kaynaklanan bu kronik hastalık, etkili bir tedavi yönetimi gerektirir. Diyabetin kontrol altına alınması, yalnızca ilaç tedavisine değil, aynı zamanda kişinin yaşam tarzı değişikliklerine de bağlıdır.
Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü'nden Doç. Dr. Ayla Harmancı, diyabetin tanımı ve türlerini, diyabetin vücuda etkilerini ve komplikasyonları, modern tedavi yöntemlerini anlattı.
iyabet, temel olarak Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
Tip 1 Diyabet: Genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar ve pankreasın insülin üretmemesi ile karakterizedir. Bu hastalar yaşam boyu insülin tedavisine ihtiyaç duyar.
Tip 2 Diyabet: Daha yaygın olan bu tip, genellikle yetişkinlikte gelişir ve insülin direnci ile ilişkilidir. Beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite eksikliği ve genetik yatkınlık, Tip 2 diyabetin ana nedenleri arasında yer alır.
Diyabetin bu iki ana türü dışında, hamilelik döneminde ortaya çıkan gestasyonel diyabet ve diğer hormonal bozukluklarla ilişkili diyabet türleri de bulunmaktadır.
Diyabetin Vücuda Etkileri ve Komplikasyonları
Kan şekerinin uzun süre yüksek kalması, kalp ve damar hastalıklarından böbrek yetmezliğine kadar birçok soruna yol açar. Diyabetin komplikasyonları iki ana başlıkta incelenebilir:
Akut Komplikasyonlar: Diyabetik ketoasidoz, hiperosmolar hiperglisemik durum ve hipoglisemi, ani ve ciddi sorunlara neden olabilir. Örneğin, hipoglisemi kan şekerinin 70 mg/dl’nin altına düşmesiyle ortaya çıkar ve titreme, soğuk terleme, bulanık görme gibi belirtilerle kendini gösterir.
Kronik Komplikasyonlar: Uzun süre kontrolsüz kalan diyabet, büyük damarlar (kalp hastalıkları, inme) ve küçük damarlar (retinopati, nöropati, nefropati) üzerinde ciddi hasarlara neden olabilir. Özellikle diyabetik ayak, sinir hasarı ve dolaşım bozuklukları nedeniyle yaraların iyileşmemesi ve uzuv kayıplarına yol açabilir.
Modern Diyabet Tedavi Yöntemleri
Diyabet tedavisinde kullanılan yöntemler, hastanın ihtiyaçlarına ve diyabet tipine göre çeşitlilik gösterir. İşte öne çıkan tedavi yöntemleri:
İnsülin Tedavisi: İnsülin, 1921 yılında keşfedilmiş ve Tip 1 diyabet tedavisinde devrim yaratmıştır. Tip 2 diyabet hastalarında ise komplikasyonlar geliştiğinde ya da ağızdan alınan ilaçlar yetersiz kaldığında insülin tedavisi uygulanabilir. Günümüzde insülin tedavisi, kalem, enjektör veya insülin pompası gibi farklı yöntemlerle yapılmaktadır.
İnsülin Dışı İlaçlar:
Metformin: Karaciğerden glukoz üretimini azaltır ve bağırsaktan glukoz emilimini engeller. Prediyabet durumunda da etkili bir tedavi seçeneğidir.
İnsülin Salgılatıcılar: Sulfonilüreler ve glinidler pankreastan insülin salınımını artırır. Ancak hipoglisemi riski nedeniyle dikkatle kullanılmalıdır.
İnkretin Bazlı İlaçlar: DPP-4 inhibitörleri ve GLP-1 reseptör agonistleri, yemek sonrası kan şekerini kontrol etmede etkilidir. GLP-1 reseptör agonistleri enjeksiyon yoluyla uygulanır ve tokluk hissini artırarak kilo kontrolüne de katkı sağlar.
SGLT-2 İnhibitörleri: Böbreklerden şekerin geri emilimini azaltarak kan şekerini düşürür ve idrarla atılmasını sağlar.
Tedavinin Etkili Olmama Nedenleri
Bazı durumlarda diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar etkisiz hale gelebilir. Bunun başlıca nedenleri şunlardır:
Vücudun zamanla daha az insülin üretmesi veya insülin direncinin artması.
Araya giren ciddi hastalıklar veya ağır stres durumları.
Beslenme ve egzersiz programlarının ihmal edilmesi.
Bu durumlarda doktorlar genellikle farklı ilaç gruplarını denemekte veya insülin tedavisine geçiş yapmaktadır. Ancak en önemli nokta, yaşam tarzı değişikliklerini tedavinin merkezine koymaktır.
Diyabet Tedavisinde Yaşam Tarzının Rolü
Modern tedavi yöntemlerine rağmen, Tip 2 diyabetin kontrol altına alınmasında beslenme ve egzersiz en önemli unsurlardır. İşte öneriler:
Kan Şekeri Kontrolü: Üç ayda bir yapılan A1C testi ile diyabetin kontrol altında olup olmadığını takip edin.
Beslenme Düzeni: Düşük glisemik indeksli yiyecekler tercih edin ve işlenmiş gıdalardan kaçının.
Fiziksel Aktivite: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmayı hedefleyin.
Stres Yönetimi: Yoga ve meditasyon gibi aktivitelerle stres seviyenizi kontrol altında tutun.
Hipoglisemi ve Hiperglisemi: Acil Durumlarda Ne Yapılmalı?
Hipoglisemi durumunda hızlıca şeker içeren bir gıda tüketilmeli, ardından bir öğün yapılmalıdır. Eğer bilinç kaybı yaşanıyorsa, yakın bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Hiperglisemi durumunda ise bol su tüketilmeli ve doktor tavsiyelerine uyulmalıdır. Kan şekeri kontrol altında tutulamazsa, komplikasyon riski artar.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
