Çene Eklemi Rahatsızlıkları Nasıl Anlaşılır? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
GÜVEN SAĞLIK GRUBU
Paylaş:
Çene Eklemi Rahatsızlıkları Nasıl Anlaşılır? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Modern kent hayatının sonuçlarından biri olan diş sıkma ve çeneden gelen sesler, günlük yaşamdaki stresle birlikte artık birçok kişinin karşılaştığı bir sorun haline geldi. Alt çenenin hareketiyle ilgili olan bu sorun; kulakların hemen önünde yer alan ve hareket kabiliyeti açısından vücudumuzdaki en özel eklem olan, çene eklemi içerisindeki dokuların bozulması sonucunda eklem içerisinde düzensizlikler meydana getirmektedir. Bu durum bazı kişilerde hafif seyrederken, bazı kişilerde günlük hayatı olumsuz etkileyecek kadar ileri boyutlarda olabilmektedir. Çene eklemi rahatsızları yemek yerken veya esnerken zorluk çekilmesi, eksik dişin olması, sabahları çene-yüz kaslarında ve şakaklarda ağrı hissedilmesi belirtileriyle ortaya çıkabiliyor.
Konforumuzu etkileyen çene eklem rahatsızlıklarına sahip olduğunuzu nasıl anlayabilirsiniz?
Ağzınızı açıp kapattığınızda çene eklemlerinizden ses geliyorsa,
Yemek yerken veya esnerken zorluk çekiyorsanız,
Çenenizin kilitlendiğini hissediyorsanız,
Sabahları uyandığınızda çene-yüz kaslarınızda ve şakaklarınızda ağrı duyuyorsanız,
Ağzınızı kapattığınızda dişleriniz birbirine temas etmiyorsa,
Eksik diş sayınız fazlaysa,
Çiğneme esnasında zorluk çekiyorsanız,
Boynunuzda ağrılarınız oluşuyorsa,
Kulaklarınızda çınlama, baş dönmesi gibi problemler yaşıyorsanız ve eğer bu sorunlardan en az üç tanesine sahipseniz, çene eklemi rahatsızlığınızın olabileceğini göz ardı etmemeli ve en kısa zamanda bir diş hekimine başvurmalısınız.
Çene eklemi nasıl çalışır?
Çene eklemi; konuşma, çiğneme, soluk alıp verme ve yutkunma esnasında sürekli aktif haldedir. Çene eklemi; ağzımızı açarken bulunduğu yuvanın içinde önce dönme hareketi ardından da kayma hareketi yaparak maksimum açıklığına ulaşır. Çene hareketleri eklemin, boyun ve çene kasların ortak hareketi sonucu ortaya çıkar.
Çene eklem şikâyetlerinin nedenleri nelerdir?
Çene ekleminin en rahat pozisyonu, alt ve üst dişlerin temas etmediği dilin üst çenede istirahat halinde olduğu durumdur. Bu çenenin çevresindeki kasların gevşek olduğu ve eklemi en az zorlayan konumdur.
Çoğu hastalıkta olduğu gibi eklem şikâyetlerinde de en önemli nedenlerin başında stres gelmektedir. Stres nedeniyle sürekli dişleri sıkmak, kasları zorlayarak ağrıya neden olur.
Diş sıkma, gündüz istemli olarak yapılabildiği gibi geceleri istemsiz olarak da ortaya çıkabilir. Sağlıklı bireylerde, yemek yeme esnasında ısırma kuvveti 27 kilogramken, bu kuvvet diş sıkma esnasında 70 kilogram olabilir. Bruksizm adını verdiğimiz, geceleri istemsiz diş sıkma ve gıcırdatma durumundaysa ısırma kuvveti 450 kilograma kadar çıkabilir.
Çene eklem rahatsızlıkların nedenleri
Stresin önemli bir faktör olmasıyla birlikte çene eklem rahatsızlıklarına neden olan başka sebepler de vardır. Bunlar;
Kaza ve yaralanma sonucu eklem bölgesine gelen travmalar,
Gelişim bozuklukları,
Duruş bozuklukları,
Diş dizisindeki düzensizlikler,
Yüksek yapılmış dolgu ve protezler,
Çok sayıda diş eksikliği,
Tırnak yeme,
Sürekli sakız çiğneme gibi alışkanlıklar,
Devamlı ağız solunumu yapma,
Sürekli tek taraflı çiğneme gibi nedenlerdir.
Bazen de çene şikâyetlerinin nedeni bu kadar masum olamayabilir ve aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
Vücuttaki tümör,
İltihaplı romatizma,
Enfeksiyon
Ancak bu durumlarla pek sık karşılaşılmamaktadır.
Çene ekleminden gelen sesler nasıl tanımlanır?
Eklemden ses gelmesi, çenenin takılması veya kilitlenmesi hastaları diş hekimine getiren en büyük sebeplerdendir. Kişilerin şikâyeti çoğunlukla yemek yerken ortaya çıkar.Çünkü özellikle yemek yerken çene hareketleri aktif olur ve böylece sesler fark edilir hal alır.
Halk dilinde eklemden gelen tak diye bir ses olarak tabir edilen “klik” ve çıtırtılar şeklinde olan “krepitasyon” sesleri bir eklem problemi olduğunun kesin kanıtlarındandır.
Esnerken çene eklemi yerinden çıkar ve yerine oturmaya çalışır. Bu esnada klik sesi duyulur. Bu durum geri dönüşümlü veya dönüşümsüz olabilmektedir.
Krepitasyon ise eklem yapısının,halk deyimiyle kireçlenmeye başladığı (dejenerasyon) durumdur.
Çene ekleminden ses gelmesi öncesinde kişilerde,
Çenede yorgunluk hissi,
Sabahları yanak bölgesinde, şakalarda ve boyunda ağrı gibi şikâyetlere neden olur.
Tedavi edilmemesi durumunda ise;
Ağzı açıp kapatmada ağrı,
Çene açmada zorluk,
Çenede kilitlenme
Klik ve krepitasyon sesleri gibi şikâyetler görülmeye başlar.
Bir süre sonra çene ekleminden ses gelmemeye başlar. Bu durum eklem rahatsızlığınızın maalesef ki tedavi edilemeyecek noktaya geldiğinin ilk sinyalidir. Çene eklemi rahatsızlıkların geç tedavi edilmesi, cerrahi tedavi uygulanmasını zorunlu hale getirebilir.
Çocuklarda diş sıkma-gıcırdatma (Bruksizm) ve eklem problemleri
Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da diş sıkma-gıcırdatma(bruksizm) problemi görülmektedir. Bu durumun nedeni çoğunlukla psikolojik olsa da bağırsak parazitleri, sinüs akıntıları gibi sistemik bir hastalıktan veya gelişimsel bir problemden de kaynaklanabilmektedir.
Daimi dişlenmeye geçildiği karma dentisyon döneminde meydana gelen biyokimyasal ajanlar nedeniyle de bruksizmle karşılaşılabilir.
Çocuklardaki tedavi planı, sorunun kaynağına yönelik olmaktadır. Eğer çocuk karma dentisyon dönemindeyse, daimi dentisyosyona geçtiğinde düzelmesi beklenir. Fakat sorun psikolojik veya sistemik bir nedenden kaynaklanıyorsa multiidisipliner bir tedavi yöntemi benimsenir.
Bunun yanı sıra diş sıkmayı engelleyici geçici bir aparey hazırlanır ve diş yüzeylerinde meydana gelen aşınmaların çürüğe yatkın olması nedeniyle flor uygulaması yapılabilir. Bruksizm vaktinde tedavi edilmezse, çocuğun ileri yaşlarda ciddi eklem problemleriyle karşılaşması çok olası bir durumdur.
Çene ekleminin tedavi seçenekleri nelerdir?
Çene eklemi hastalıklarının tedavisinde etiyolojiye yönelik tedavi planlaması öncelikli seçenektir. Eklem rahatsızlığına neden diş sıkma-gıcırdatma, ağızdaki eksik dişler, yüksek restorasyonlar, stres faktörü gibi durumlar ortadan kaldırılmaya çalışılır. Çene egzersizleri, soğuk-sıcak uygulamaları ve çene dinlendirilmesi gibi yöntemlerle azaltılmaya çalışılır.
Hastanın şikâyetleri, egzersiz vs. ile geçmeyecek durumdaysa, çene eklemi tedavisi için özel bir aparat olan “splint” uygulaması yapılır.
Splint, alt veya üst çeneden birine dişlerin üzerine oturtulan, kişiye özel olarak hazırlanan, hasta tarafından takılıp çıkartılabilen, ince şeffaf bir plaktır. Alınan ölçüye göre hazırlanır, hasta ağzında uyumlaması yapılır ve hastaya nasıl kullanması gerektiği anlatılarak teslim edilir. Splint, çeneyi doğru kapanmaya zorlar, çiğneme kaslarını gevşetir ve fonksiyon bozukluklarını düzeltir.
Eklem içi yıkama (artrosentez) alternatif bir tedavi seçeneğidir. Artrosentez’ in temel amacı eklem boşluğundaki enflame sinoviyal sıvının uzaklaştırılması, uygun sinoviyal sıvı viskozitesinin (yoğunluğun) sağlanması ve hidrolik basınç yardımıyla artıkların uzaklaştırılmasıdır. Artrosentez genellikle ağrının azaltılması ve eklem fonksiyonlarının geliştirilmesinde etkilidir. Aşırı ilerlemiş bazı eklem rahatsızlıkları ancak cerrahi müdahale ile tedavi edilebilmektedir. Bu vakaların tedavileri zordur. Durumun bu noktaya gelmesinin en büyük nedeni ise kişinin rahatsızlığını ihmal etmesidir. Cerrahimüdahalede eklem içerisindeki düzensizlikler ve çene fonksiyonlarını engelleyen durumlar varsa giderilir.
Tüm bu tedavilerin dışında, gün geçtikçe kullanım alanı artan botoks da diğer bir tedavi seçeneği olabilir. Botoks, sinir uçlarına etki ederek, uygulandığı bölgede kısmi felç oluştur. Bu sayede kaslar eskisi gibi kasılamaz. Fakat botoksun etki süresinin yaklaşık altı ay olması nedeniyle etkisi geçtiğinde geri dönüş yaşanabilmektedir.
Sonuç olarak, günlük rutinimizde karşılaştığımız stres, çenede meydana gelen travmalar veya sahip olduğumuz dolgu ve protezlerdeki uyumsuzluklar gibi nedenler sonucunda oluşan çene eklem bozukluklularının tedavisinde geç kalınmaması gerekir. Splint, botoks gibi modern tıbbın bize sunduğu tedavi yöntemleri ile çene eklem rahatsızlıklarından kurtulabileceğimizin ve bu rahatsızlıkları göz ardı etmeyip bir diş hekimine başvurmamız gerektiğinin bilincinde olmalıyız.
Unutmayın! Sağlıklı, konforlu, bol gülüşlü bir yaşam hepimizin hakkı.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
