Yaz aylarında güneşin keyfini çıkarmak hepimizin hakkı, ancak bu keyif zaman zaman sağlık sorunlarına dönüşebilir. Güneş ışınları, cilt için gerekli olan D vitamini üretimini desteklese de, aşırı maruziyet ciddi problemlere yol açabilir. Özellikle açık tenli bireylerde güneş alerjisi sıkça görülürken, uzun süreli sıcaklık ve ışık teması güneş çarpmasına neden olabilir.
Güven Hastanesi Dermatoloji (Cildiye) Bölümü’nden Doç. Dr. Emine Müge Acar, “Güneş alerjisi nedir? Güneş çarpması nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl olur?” sorularını yanıtladı.
Güneş Alerjisi Nedir?
Güneş alerjisi derinin ultraviyole (UV) ışınlarına karşı duyarlılık göstermesi sonucu gelişen bir alerji türüdür. Güneş ışınlarının daha etkili olduğu ilkbahar ve yaz aylarında daha sık görülmekle birlikte her mevsim ortaya çıkabilir. Açık tenli bireylerde görülme sıklığı daha fazladır.
Güneş Alerjisini Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Güneş alerjisi bağışıklık sisteminin ultraviyole ışınlarına karşı aşırı tepki vermesi sonucu meydana gelir. Genetik faktörler, ilaçlar ve kozmetik ürünlerdeki bazı kimyasal maddeler de güneş alerjisini tetikleyebilir.
Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Güneş alerjisi sıklıkla yüz, boyun, kollar ve bacaklar gibi güneşe doğrudan maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar. Güneş maruziyetiyle deride kızarıklık, kabarcıklar, kaşıntı ve yanma hissi oluşur.
Güneşten Nasıl Korunmalı? Alerji Tedavi Yöntemleri
Güneş alerjisini önlemek için güneşin dik açıyla geldiği 10.00 ile 16.00 saatleri arasında güneşten kaçınmak, şapka ve güneş gözlüğü kullanmak, güneşten koruyucu kıyafetler giymek ve güneş kremi kullanmak gerekir. UVA ve UVB ışınlarına karşı koruma sağlayan geniş spektrumlu en az SPF 30 olan güneş kremleri tercih edilmelidir. Fiziksel filtreli güneş koruyucuları, alerjik reaksiyon oluşturmamaları nedeniyle hassas ciltler için daha uygun bir seçenektir. Hafif güneş alerjisi vakaları genellikle tedavi olmadan iyileşir ancak şiddetli döküntü varlığında steroid içeren kremler ve oral antihistaminikler kullanılabilir.
Güneş Çarpması Nedir?
Güneş çarpması, aşırı sıcaklık ve güneşe maruziyetine bağlı olarak vücudun ısı dengeleyici mekanizmalarının bozulması sonucu gelişen, organ fonksiyonlarının olumsuz etkilendiği bir durumdur.
Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?
- Şiddetli baş ağrısı ve mide bulantısı
- Ciltte kırmızı renk değişikliği
- Bilinç bulanıklığı
- Çarpıntı
- Halsizlik, güçsüzlük ve kas krampları
- Kafa karışıklığı, konuşma bozukluğu, nöbet ve koma
Güneş Çarpmasına Karşı Nasıl Önlem Alınmalı?
Güneş çarpmasından korunmak için güneş etkisinin yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçınmak, bol sıvı tüketmek, şapka ve güneş gözlüğü kullanmak gibi önlemler alınabilir.
Güneş Çarpması Tedavisi Nasıl Olur?
Güneş çarpması durumunda hasta hemen serin bir ortama alınmalı, sıvı tüketimi artırılmalıdır. Soğuk suyla ıslatılmış bezlerle vücuda kompres uygulanmalıdır. Bilinç kaybı varsa hasta acilen en yakın sağlık kurumuna ulaştırılmalıdır.
Hazırlayan: Doç. Dr. Emine Müge Acar
